บอนสี มีชื่อวิทยาศาตร์ คือ Caladium bicolor เป็นพืชล้มลุก ที่ใบจะมีสีสันสวยงาม จัดอยู่ในสกุล Caladium วงศ์ ARACEAE เป็นประเภทไม้หัว และเป็นพันธุ์ชนิดไม้ที่อวบน้ำ สามารถดูดซึม/คายน้ำได้อย่างรวดเร็ว
ประวัติบอนสีในไทยเป็นมาอย่างไร
การปลูก บอนสี ในสังคมไทย มีหลักฐานว่า ย้อนไปได้ถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา ซึ่งบอนสีบางชนิดมีค่าเทียบกับ ว่าน โดยแฝงคติในการปลูกเป็นของประจำเรือน เช่น กวักโพธิ์เงิน กวักโพธิ์ทอง เป็นต้น
ซึ่งมีข้อความปรากฎในจดหมายเหตุที่ชาวต่างชาติได้เขียนบันทึกว่า “พระราชอุทยานของพระเจ้าอยู่หัว ที่เมืองลพบุรี ได้มีพืชต่างถิ่นปลูกประดับไว้ มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวายจากเมืองชวา เมืองจีน แหลมมลายู และอินเดียตอนใต้” เชื่อว่ามี บอนสี หรือบอนฝรั่งอยู่ด้วย
ส่วนพระยาวินิจอนันต์กร โตโกเมศร์ บันทึกว่า “ในปี 2425 ฝรั่งสั่งบอนจากยุโรปมา 2 ชนิด ขึ้นชื่อคือ นกกระทา และถมยาประแป้ง”
ขณะที่เจ้ากรุงเดนมาร์ก และเจ้าไกเซอร์ ได้เข้ามาในสมัยรัชกาลที่ 5 และได้มีการซื้อขายแพร่หลาย ในปี 2475 จนมีคำติดปากว่า “นกยิบสิบชั่ง” หมายความว่า ราคาขายบอนสีนนั้น เทียบกับค่าเงินชั่งละ 800 บาท หากเทียบกับค่าเงินปัจจุบัน นับเป็นของมีค่าหลักแสน
ลักษณะบอนสีทางพฤกษศาสตร์
หัว
หัวมีลักษณะเหมือนหัวมันฝรั่ง หัวเผือก เนื้อละเอียด สีขาวนวลๆ หรือออกจะอมเหลืองนิดๆ มีตาหรือเขี้ยวตรงหัว ตรงเขียวจะมีการแตกหน่อเวลาขยายพันธุ์ ช่วงฤดูแล้งบอนสีจะสะสมอาหารมาเก็บไว้ที่หัว ช่วงหน้าหนาวจะผลัดใบทิ้งเพื่อป้องกันการเสียน้ำมากเกินไป และในช่วงหน้าฝน บอนสีจะเริ่มแตกราก ผลิใบอ่อน
ราก
จะมีรากฝอยงอกระหว่างรอยต่อของลำต้นกับหัวของบนสี
ลำต้น
บอนสีจะมีลำต้นที่สั้น โดยจะอยู่ระหว่างก้านใบกับส่วนหัวของบอน
ก้านใบ
ก้านใบจะมีลักษณะอวบน้ำโดยจะมีสีแตกต่างกันไปตามสายพันธุ์ สีดำ น้ำตาล เขียว
ใบ
ใบของบอนสีจะแผ่ออกมีลักษณะคล้ายรูปของหัวใจ ซึ่งจะแตกต่างกันไปแล้วแต่สายพันธุ์
ดอก
มีลักษณะคล้ายดอกหน้าวัว ช่อดอกตั้งตรง สั้น มีเกสรตัวผู้และตัวเมียในดอกเดียว
ผล
ผลของบอนสีจะมีลักษษณะเหมือนกับผลของน้อยหน่า โดยใน 1 ผล จะมีประมาณ 150-500 เมล็ดได้
เมล็ด
สีของเมล็ดจะออกสีน้ำตาลเข้ม มีขนาดเล็กพอๆกับเมล็ดงา
บอนสี ภาษาอังกฤษ คืออะไร
บอนสี ภาษาอังกฤษ คือ Caladium เป็นไม้ประเภทล้มลุก มีลำต้นอยู่ใต้ดิน ใบมีลักษณะหลากหลายรูปทรง อาทิ รูปหัวใจ รูปวงกลม มีแถบ ซึ่งบอนสีนั้นมีสีสันมากมายกว่าต้นไม้ใบชนิดอื่นๆ ซึ่งที่พบเห็นจะมีทั้งสีแดง สีเหลือง สีชมพู สีขาว สีม่วง สีน้ำตาล สีเขียว ส่วนลวดลายที่ปรากฎบนใบนั้น ก็มีทั้งแบบ ที่เป็นเม็ดเล็กๆ หรือแบบเป็นลายจุดๆ และแบบที่เป็นแถบสีคาดใบ เป็นต้น
สายพันธุ์ ชื่อ บอนสีต่างๆ มาจากที่ไหนบ้าง
บอนสี (Caladium) ที่พบเห็นในตลาดบ้านเราในขณะนี้ พอจะแบ่งออกตามแหล่งที่มากได้ 3 ประเทศหลักๆ คือ
- บอนไทย
- บอนจีน
- บอนฮอลแลนด์
บอนไทย
บอนสีโบราณของไทยนั้นมีมาช้านาน ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาแล้วนั้น ซึ่งมาพร้อมกับความเชื่อต่างๆในการเพาะปลูก เลี้ยงดู เช่น บอลขุนแผน ผู้คนส่วนหนึ่งเชื่อว่าให้คุณทางเมตตา หนึ่งในบอนสี ขุนช้างขุนแผน ซึ่งมีไม่น้อยกว่า 90 ชื่อ ตามตัวละคร โดยอิงมาจากสีสันของใบ และก้านที่ปรากฏ เช่น
- กุมารทอง ใบพื้นสีทองปน เขียวหนุน ทรายแดงม่วง
- ม้าสีหมอกใบพื้นเทา แกมม่วง หูทาง คล้ายกับใบพักน้ำ
ซึ่งบอนสีของไทยเองตอนนี้มีราคาที่สูงมาก ซึ่งบอนสีบางสายพันธุ์ โดยเฉพาะสายพันธุ์ที่ชนะการประกวดมีตั้งแต่หลักหมื่น ถึง หลักแสนเลยก็ว่าได้
บอนสีจีน
บอนสีจีน เป็นกลุ่มที่พบเห็นมากที่สุด ถ้าเทียบกับบอนสีของประเทศอื่นๆ เนื่องจากราคาไม่สูงมากนัก และบอนสีจากจีนก็เป็นสายพันธุ์ที่ได้รับความนิยม มีความเป็นสากล ปลูกกันทั่วโลก และบอนสีจากจีนส่วนใหญ่จะเป็นการขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเป็นหลัก จึงผลิตได้ในปริมาณที่มาก ทำให้ราคาถูกเป็นธรรมดา ตามหลักเศรษฐศาสตร์ ดังนั้น พ่อค้าแม่ค้าคนไทย จึงนิยมนำเข้าต้นบอนสีจากจีน เพราะสามารถนำมาจำหน่ายและทำกำไรได้ดี โดยสายพันธุ์ที่พบเห็นบ่อยๆ ได้แก่ Strawberry Star เป็นต้น
บอนสีฮอลแลนด์
บอนสีฮอลแลนด์ จะเลี้ยงขยายพันธุ์และส่งออกมาจากประเทศเนเธอร์แลนเป็นหลัก ซึ่งมีจำนวนไม่มากที่เข้ามาเมืองไทย จึงทำให้มีราคาที่สูง บอนสีสายพันธุ์ที่ได้รับความนิยมจากฮอลแลน์ คือ พันธุ์กบปั่น (Frog in a bliender)
10 บอนสีหายากสายพันธุ์ไหนบ้าง
1.หลวงปู่สิทธิ์
ชื่อเพราะมาก เป็นบอลสีที่น่าสะสมมากๆ เป็นบอนด่างสีขาวเขียว เป็นแรร์ไอเท็ม หายากมาก ใครที่มีไว้ในครอบครอถือว่าโชคดีมากๆ
2.เทพสายรุ้ง
เป็นบอลเทพที่มีความหลากหลาย ที่อยู่ในระดับท็อปแล้วก็หายากมาก
3.เทพอักษรา
เป็นบอลป้าย ด่างขาวเขียว ที่ล้อมาจากไม้ด่างนั่นเอง ซึ่งต้นไม้อะไรที่ด่างๆมักจะมีความสวยในแบบฉบับของเขาเอง ซึ่งเทพอักษราเป็นบอนที่น่าสะสมมาก
4.เมืองเกาะเกร็ด
ตอนนี้ราคาไปเหยียบหลักแสนเรียบร้อยแล้ว เป็นบอนที่หายาก เพราะโตไม่ทัน บอนเมืองเกาะเกร็ดเป็นลูกผสมของลูกไม้ใบไทม์กับลูกไม้ใบกาบ ใบพื้นสีเขียวมีเม็ดมีป้ายสีขาวใบพื้นสีเขียวมีป้ายสีขาว กระดูกและเส้นสีแดง เม็ดสีแดง ก้านใบสีดำ
5.หนุมานประสานกาย
เป็นบอนเก่าที่กลับมาได้รับความนิยม และเป็นตัวท็อปอีกครั้งนึง มีสีชมพูเขียว สีชมพูออกหวานๆ ราคาก็แรงมาก เป็นตัวท็อปที่มีความต้องการของตลาดสูง เนื่องจากโตช้า และด้วยความที่สีหวานแหววอย่างนี้ จึงเป็นบอนสีอีกตัวหนึ่งที่หายาก
6.สี่กาญจนาภิเษก
เป็นลูกไม้ผสม ใบพื้นสีแดงเข้มอมชมพู มีป้ายสีเขียวแล้วก็สีเหลืองทับ ค่อนข้างแข็งแรง และก็เลี้ยงนอกตู้ได้ดี
7.ศิลาหุ้มทอง
ค่อนข้างหายากแล้วก็ราคาสูง เป็นบอลสายอาร์ต ศิลาหุ้มทองเปรียบเสมือนว่าเป็นหินหุ้มทอง
8.อสงไขย
แปลว่านับไม่ถ้วน เป็นบอลที่แพงมาก ปืนใบสีขาวอมเขียว มีปืน 4 ปืนดังปืนดัสีเขียว เม็ดสีขาวชมพูกระจายทั่วใบ มีหูใต้ใบ อสงไขยเป็นบอลที่สวยมาก
9.ทับทิมทอง
เป็นอัญมณีมีค่า ผสมกับทอง เลยมีราคามาก เป็นบอลเทพ บอลท็อปอีกตัวที่น่าสะสม
10.ธาตุบางแก้ว
เป็นบอลใบกลมสีชมพู แล้วก็มีจุดสีขาวสีแดงกระจายทั่วทั้งใบสวยมาก น่ารัก ราคาอยู่ที่ 20,000 – 50,000 บาท
นอกจาก 10 รายชื่อนี้แล้ว ยังมีอีกหลายสายพันธุ์ที่ได้รับความนิยม เช่น
- ชมพูอันดามัน
- มงกุฎเพชร
- ยอดมงกุฏ
- แสงพระธาตุ
- เศรษฐีพันล้าน
- แสงพระธาตุ
ราคาบอนสี
- อัปสรสวรรค์ ต้นละ 7,000 บาท
- ราหูล้อมเพชร ราคาไม่ต่ำกว่า 20,000 บาท
- กำเนิดพลอย ราคาไม่ต่ำกว่า 45,000 บาท
- ธาตุบางแก้ว ราคาอยู่ประมาณ 20,000 – 50,000 บาท
- เพชรภูตะวัน ราคาไม่ต่ำกว่า 200,000 บาท
วิธีการเพาะเมล็ดบอนสี
การเพาะเมล็ดบอนสี จะใช้วัสดุเพาะ 2 อย่าง ได้แก่
- ขุยมะพร้าว
- ทราย (ก่อสร้าง)
นำขุยมะพร้าวและทรายก่อสร้างผสมกันอย่างละ 1 ส่วน รดน้ำพอให้ชุ่ม
จากนั้นให้แช่เมล็ดด้วยน้ำอุ่น 12 ชั่วโมง แล้วนำมาโรยในดินเพาะเมล็ดที่ผสมไว้แล้ว
อย่าลืมกลบบางๆด้วยดินเพาะเมล็ด (หนาประมาณ 1 เซ็นติเมตร)
คลุมด้วยพลาสติก หรือวัสดุอื่น เพื่อรักษาความชื้น นำไปตั้งในพื้นที่ๆไม่มีแดด ใช้เวลาประมาณ 4 สัปดาห์เมล็ดก็จะเริ่มงอก
วิธีการดูแลบอนสี
การดูแลบอนสีนั้น ก็ไม่ยุ่งยากเหมือนต้นไม้ประเภทอื่น โดยให้ทำตามวิธีการ ดังนี้
- ตำแหน่งที่วางบอนสีต้องมีแสงสว่างส่องถึงและเพียงพอ ห้ามเลี้ยงในห้องแแอร์ เพราะอากาศเย็นจะทำให้ต้นบอนผลิใบ
- หมั่นหมุนภาชนะปลูกบ่อยๆ เพื่อให้ต้นบอนตั้งตรง ไม่เอียงรับแสงไปด้านใดด้านหนึ่ง
- ถ้าปลูกในอาคาร ควรนำบอนออกไปรับอากาศภายนอกทุกๆสัปดาห์
วิธีการขยายพันธุ์บอนสี
1.ให้นำหัวของบอนที่มีอายุ 5 เดือนขึ้นไป โดยนำมาผ่าตามยาว แล้วตัดตามขวางเพื่อให้เป็นชิ้นเล็กๆ
2.นำไปล้างน้ำเอายางออก โดยอาจจะใส่ตระแกรงที่มีรู ให้สวมถุงมือหากต้องการสัมผัสกับหัวบอนสีโดยตรง แต่ห้ามจับโดยตรง เพราะจะถูกยางกัดได้
3.นำไปผึ่งลมจนแห้ง และนำไปโรยลงบนวัสดุเพาะที่มีความชื้น แล้วคลุมด้วยพลาสติกเพื่อรักษาความชื้นอีกที
4.จากนั้นจะใช้เวลาประมาณ 4 สัปดาห์ จะสังเกตว่าเริ่มแตกใบอ่อน เมื่ออายุครบ 3 เดือน ก็ย้ายไปปลูกลงในกระถางได้
ปัญหาโรคและแมลงในบอนสี
บอนสีไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรคและแมลงมากนัก จึงเป็นที่นิยมปลูกกันมาก เนื่องจากดูแลง่ายกว่าการปลูกต้นไม้ชนิดอื่นๆ อาทิ การปลูกต้นกัญชานั้นจะมีโรคและแมลงศัตรูพืชรบกวนมากกว่าเยอะ
สรุป
บอนสี เป็นต้นไม้ที่มีสีสันสวยงาม ดูแลง่าย ไม่มีปัญหาเรื่องโรคและแมลงศัตรูพืช ปลูกขายก็ได้ราคาที่ดี จึงเป็นที่นิยมอย่างมากในอดีตจนถึงปัจจุบัน
สนใจซื้อผลิตภัณฑ์สำหรับบอนสี คลิกที่นี่
เพิ่มเพื่อนทางไลน์ @erevthai